تولید انواع محصولات پیش ساخته از جمله نمودهای رشد و پیشرفت صنعت ساختمان‌سازی است. محصولات پیش‌ساخته منجر به افزایش سرعت فرایند ساخت‌وساز می‌شود. این عامل منجر به این شد که معماران و سازندگان ساختمان از این محصولات استقبال زیادی بکنند. از نمونه‌های بسیار زیبا و کاربردی محصولات پیش ساخته میتوان به سمنت برد اشاره کرد.
اگر با این محصول آشنا نیستید با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید تا پاسخی جامع و کامل برای سوال «سمنت برد چیست؟» بیابیم.
سمنت برد چیست؟
به ورقهای سیمانی پیش‌ساخته‌ای که در دو طرف آن الیاف فایبر گلاس به کار می‌رود، (Cement board) می‌گویند. الیاف به کار رفته در دو طرف این محصول منجر به ایجاد حالت کششی در آن می‌شود.
سمنت برد در ضخامت بین 4 تا 20 میلی‌متر تولید می‌شود که هر ضخامت برای بخشی خاصی از ساختمان مناسب است. به طور کلی برای سقف کاذب از سمنت برد با ضخامت 4 تا 6 میلی‌متر و برای نمای ساختمان از این محصول با ضخامت 10 تا 12 میلی‌متر استفاده می‌شود. وزن آن 1200 تا 1800 کیلوگرم است و در ابعاد 2.4×1.2 تولید می‌شود.
از این محصول در مکان‌های مختلف ساختمان مانند سقف کاذب، نما، دیوارهای داخلی، کف ساختمان‌های سبک و … استفاده می‌شود.
فایبرسمنت برد
به ورقهای سیمانی پیش‌ساخته‌ای که ترکیبی از سیمان، سیلیس و انواع الیاف هستند فایبر سمنت برد گفته می‌شود. الیاف به کار رفته در این محصول شامل الیاف فایبرگلاس، الیاف سلولوزی، الیاف پلیمری و مش‌های فلزی است. فایبر سمنت برد به صورت ورقه و تخته‌های افقی تولید می‌شود. توجه کنید که الیاف به کار رفته در این محصول به طور همگن در کل محصول به کار می‌رود. این امر منجر به ایجاد حالت کششی و خمشی در محصول می‌شود.
این محصول به شیوه‌های متنوعی تولید می‌شود. متداول‌ترین شیوه‌ی تولید این محصول به وسیله‌ی ماشین‌های هات چک (Hatschek) است. در این شیوه تولید به روش هواخشک و با دستگاه اتوکلاو (Autoclave) انجام می‌شود. از جمله روش‌های دیگر تولید این محصول Flow on می‌باشد. به دلیل شیوه‌ی تولید آسان و نیاز به سرمایه‌ی کم‌تر در ایران این شیوه‌ی تولید رایج‌تر است.
امروزه در تولید فایبر به هیج‌وجه از آزبست استفاده نمی‌شود و از این‌نظر کاملا با محیط زیست سازگار است. حتی در تولید این محصول، آبی که حین تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز بازیافت می‌شود.
تفاوت سمنت برد و فایبرسمنت برد
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد بین سمنت برد و فایبر سمنت برد تفاوت‌هایی وجود دارد. در این بخش به بررسی این تفاوت‌ها می‌پردازیم.
نوع الیاف
مهم‌ترین عاملی که منجر به تفاوت بین سمنت برد با فایبر می‌شود تفاوت در نوع الیاف به کار رفته در آن است. الیاف به کار رفته در سمنت برد فایبر گلاس می‌باشد که در دو طرف محصول به کار می‌رود. در حالی که در فایبر از الیاف طبیعی در سراسر پانل به طور همگن استفاده می‌شود.
ابزار برش
برای برش فایبر که الیاف به کار رفته در آن به شکل یکدست در سطح پنل به کار می‌رود از ابزار برش برقی استفاده می‌شود. برش سمنت برد که در دو طرف آن شبکه‌ای از مش فایبرگلاس وجود دارد به وسیله‌ی کاتر صورت می‌گیرد.
سطح محصول
در فایبر الیاف به طور یکدست و همگن در سطح پانل به کار می‌رود. همچنین مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن نیز ریزدانه هستند از این‌رو سطح صیقلی و صافی دارد. زمانی که سطح کار کاملا صاف و صیقلی می‌شود درجه رنگ‌پذیری آن نیز بالا می‌رود و در نهایت محصول نهایی با کیفیت می‌شود. این در‌حالی‌است که سمنت برد به دلیل سیستم متقاوت تولید، به کار رفتن شبکه‌ای از مش فایبر گلاس و داشتن سنگدانه‌های درشت سطح زبری دارد.
تاریخچه فایبرسمنت برد
شاید برای‌تان جالب باشد بدانید که اولین‌بار در سال 1920 یک فرد اتریشی به نام لودویک هات چک دست به تولید فایبر زد. هات چک برای تولید این محصول ترکیبی از 90 درصد سیمان و 10 درصد آزبست را به کار برد. این ترکیب با آب مخلوط می‌شد و از ماشین مقوا سازی می‌گذشت و در نهایت صفحات نازک و سیمانی تولید می‌شد.
آزبست منجر به ایجاد حالت خمشی و کششی در سیمان می‌شد. بعد از گذشت زمان مشخص شد که آزبست ماده‌ای سرطان‌زاست و از این‌رو سعی شد به جای آن از الیاف جایگزین استفاده شود. الیاف به کار رفته در این محصول شامل الیاف طبیعی سلولوزی، کنف هندی و الیاف مصنوعی مانند نایلون و پلی پروپیلن است. همچنین الیاف دیگری مانند فولاد، شیشه، کربن، کولار نیز در فایبر به کار می‌رود. با وجود به کار رفتن الیاف‌های دیگر به جای آزبست ولی این محصولات به هیچ وجه قابل رقابت با محصولات فرآوری شده با آزبست نبودند. به همین دلیل همچنان استفاده از آزبست در تولید فایبر سمنت به کار می‌رفت. در نهایت در بازه‌ی زمانی 1970 تا 1980 میلادی فناوری جدیدی کشف شد تا ضمن استفاده از شیوه‌ی هات چک از الیاف غیرسمی استفاده شود.
انواع
میتوان فایبر سمنت برد را از نظر موادی که در آن به کار می‌رود به چند دسته تقسیم‌بندی کرد. در این بخش به انواع فایبرسمنت برد از نظر مواد تشکیل‌دهنده می‌پردازیم.
الیاف طبیعی
در این نوع 60 تا 70 درصد سیمان به کار می‌رود و باقی مواد را سیلیس و الیاف طبیعی تشکیل می‌دهند. الیاف به کار رفته در این محصول الیاف سلولوزی، پلیمری و معدنی است. فرایند تولید آن به شیوه‌ی اتو کلاو یا هواخشک است.
کلسیم سیلیکات برد
مواد تشکیل‌دهنده‌ی کلسیم سیلیکات برد 30 تا 40 درصد سیمان است و بقیه‌ی مواد تشکیل دهنده شامل سیلیس است. الیاف به کار رفته در این نوع از فایبر نیز همان الیاف طبیعی یعنی الیاف سلولوزی، پلیمری و معدنی است. کلسیم سیلیکات برد نیز به شیوه‌ی اتوکلاو تولید می‌شود.
منیزیم اکساید برد (MGO board)
منیزیم برد از 30 تا 40 درصد سیمان به همراه منیزیم اکسید و افزودنی‌های دیگر تولید می‌شود. الیافی که در این محصول به کار می‌رود شامل دو لایه مش فایبرگلاس در دو طرف پانل است. این محصول نیز مانند سایر انواع فایبر سمنت برد به شیوه‌ی اتوکلاو یا هواخشک تولید می‌شود. از جمله ویژگی‌های قابل توجه منیزیم اکساید برد وزن کم، انعطاف‌پذیری بالا و مقاومت زیاد حرارتی آن است. با این‌حال به دلیل پایین بودن کیفیت لبه‌ها از این محصول بیش‌تر در قسمت‌های داخلی ساختمان استفاده می‌شود
مزایا
از جمله دلایل محبوبیت بسیار فایبرسمنت برد مزایای بسیار آن است. در این قسمت به مزایای آن می‌پردازیم.
- قیمت مناسب
- نصب و اجرای سریع
- تنوع در طرح و ابعاد
- سازگار با محیط زیست و فاقد آزبست
- وزن سبک
- عایق صدا و رطوبت
- مقاومت بالا در برابر فشار، آتش، تغییرات دمایی و ترک خوردگی
- انعطاف بالا
- قابل مصرف در بخش‌های مختلف ساختمان
- قابلیت رنگ‌پذیری
- نوع سمنت
- موقعیت جغرافیایی
- نحوه‌ی زیرسازی
- طرح سمنت
- توجه به کاربری مدنظر
انواع نمای سمنت برد
درواقع دارای چند نمای مختلف است که با توجه به نوع کاربری تقسیم‌بندی می‌شود. در ادامه به هر یک از این موارد می‌پردازیم
ساده
از این نوع از فایبر سمنت برد در نمای دیوارهای داخلی و خارجی استفاده می‌شود.
طرح چوب
از جمله طرح‌های محبوب سمنت برد میتوان به این طرح اشاره کرد که برای نمای دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان استفاده می‌شود.
دکوراتیو
این نوع بیش‌تر جنبه‌ی دکوراتیو دارد و برای ایجاد زیبایی در فضای داخلی و خارجی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این قطعه برای جداسازی فضا نیز استفاده می‌شود.
سقف کاذب
سقف کاذب جزء محصولات پرطرفداری است که امروزه بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. سقف‌های کاذب سمنت برد از جمله سقف‌های پیش‌ساخته‌ای است که به سادگی قابل نصب و اجرا می‌باشد. این نوع از سقف کاذب به دلیل طول عمر بالا، نصب ساده، قابلیت رنگ‌پذیری، وزن کم و قیمت مناسب بسیار مورد توجه است.
مدرن و یا شمسه
از بروزترین و گران‌ترین نوع ، نوع مدرن است. این مدل فضای شیک و منحصر به‌فردی را ایجاد می‌کند. این نوع بیش‌تر برای نمای ساختمان‌های تجاری کاربرد دارد
قیمت
برآورد قیمت از معیارهای مهم و اساسی حین خرید یک محصول به شمار می‌رود و تصمیم نهایی ما را به شدت تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. در این بین در تعیین قیمت عوامل متعددی دخیل هستند. لازم به ذکر است که محصول به صورت ورقهای، پانلی و متری به فروش می‌رسد. در این بخش به بررسی عوامل دخیل در برآورد قیمت آن می‌پردازیم:
- متراژ نما
- کیفیت ورقه‌ها
- اندازه‌ی ورقه‌ها
- ضخامت تایل
شیوه‌ی نصب
فایبرسمنت برد قابلیت اجرا بر روی دیوار، سقف کاذب و نما را دارد. پیش از نصب ابتدا باید زیرسازی‌های لازم به درستی و با دقت صورت بگیرد. اصولا بر روی پروفیل‌های گالوانیزه شکل M-V-A نصب می‌شوند.
به طور کلی میتوان گفت که سمنت بردها از جمله محصولات پیش ساخته‌ای هستند که تحولات عظیمی را در صنعت ساختمان‌سازی ایجاد کرد.
به دلیل مزایای بسیار و کاربردهای فراوان، روزبه‌روز این محصول با استقبال بسیاری مواجه می‌شود.